قرن حاضر، قرن موفقیتهای علمی و فنی می باشد. درنتیجه پرورش تصور خلاق در کودکان و هدایت انسان به قدرت درک و تشخیص رویدادهای اطراف اهمیت ویژهای دارد. برای گذر از عصر اطلاعات و ورود به دنیای آینده باید کودکان را توانمند، خلاق، ارتباطگر با فناوریهای جدید روز تربیت کرد.
سالهای کودکی یکی از پُربارترین دورهها در پیشرفت نیروهای خلاقه و حس زیبایی شناسی کودکان شناخته می شود. ذهن و روح کودکان در این سن همچون لوح سفیدی است که پذیرای تأثیرات مهم تربیتی و محیطی می باشد. پرورش هنر نقاشی یکی از راههای مؤثر در ایجاد خلاقیت است که میتواند علاوه بر رفع نیازهای طبیعی کودک، موجب ارتقای حس زیبایی شناسی، توجه به محیط اطراف، کنجکاوی، قدرت تجسم و تخیل، اعتماد به نفس و پرورش خلاقیت در کودکان گردد و به رشد شخصیت، اندیشه، مهارت، کارآیی و قدرت سازگاری کودک با محیط کمک کند. با توجه به نقش اساسی خلاقیت در تمام مراحل زندگی، ضروری است که این توانایی ارزشمند در کودکان پرورش یابد.
در ابتدا لازم است تعریف اجمالی از واژه هنر داشته باشیم:
هنر یکی از نیازهای اساسی زندگی انسان می باشد. متمایزترین شکل فعالیت اجتماعی که در شکوفایی و تکامل شخصیت و بهبود و پالایش روان وی، سهم بسیاری داشته است.
شوق انسان به هنر، بسیار عمیق و ریشهدار است. هنر میتواند به اعماق وجود انسانها نفوذ کند و بیشتر به تناسب و موزون بودن کارها نظر دارد. پایگاه کار هنر در وجود انسان است. آنچه در بیرون نمایان می شود، صورت هنر که در قالب شکل، نشانهها و … نمایش داده می شود. در حقیقت، هنر فهمیدن را هدایت میکند و فهم با کمک ذهن و مهارتها، نقشی را در بیرون از آن به نمایش در میآورد.
در واقع، هنر به انسان کمک میکند تا استعدادهایش را شکوفا نماید، زیباییهای اطراف را بشناسد و در زندگی خود از آنها به کار گیرد.
هنر یک فرد از طریق احساسات هنری او نمایش داده می شود. یک اثر هنری کلیه ابعاد روحی و روانی فرد را تحت تأثیر خود قرار میدهد. ارتباط مستقیم با هنر دامنه ادراک را گسترش داده، تخیّلات را پُربارتر و به روند ترکیبی و تحلیل ذهن عمق میبخشد. هنر میتواند نیازهای کودکی را که نسبت به زندگی روزمره خود بیتفاوت شده است، برآورده نماید.
در حقیقت هنر میتواند بهترین نمایش دهنده درون افراد باشد و مسلماً نقش اساسی در رشد عاطفی و روانی وی ایفا کند.
هنر در کودکان
هنگامی که نوزادی به هنگام تولد گریه میکند، گویی فریاد میکشد که چرا از یک مکان آرام به دنیایی قدم گذاشته است که شگفتانگیز و پیچیده و تاحدی ناامن می باشد. او در این هنگام نیازمند آغوش گرم مادر خود است تا در شب هنگام با صدای لالایی او به خواب رود. لالایی های مادر که با آهنگی دلنشین همراه است، اولین تأثیرگذاری هنر بر روی جسم و روان کودک می باشد. این آهنگهای آرامبخش که نسل اندر نسل منتقل شدهاند، تأثیر بسزایی در سخن گفتن و رشد مغز کودک دارد و از این زمان تا زمانی که وی به مهدکودک میرود، شامل دورانی است که کودک در خانه و در کنار والدین در حال یادگیری و آموزش است.
در آموزش چهار عامل نقش مهمی دارند که عبارتند از:
• مربی با انگیزه
• آموزش گیرنده با انگیزه
• محتوی آموزشی مناسب
• فضای آموزش مناسب
در ادامه مقالات تلاش می شود تأثیر عناصر مختلف هنر را بر روی پرورش خلاقیت در کودکان بررسی گردد.
